خواص ریشه محک
شیرین بیان چیست؟
شیرین بیان یا مهک، گیاهی خودرو از تیره باقلاییان است که دارای برگ های مرکب بوده، گل هایی به رنگ آبی، ارغوانی
و زرد دارد، میوه ی آن شامل 5 تا 6 دانه قهوه ای رنگ است و ریشه و ساقه زیر زمینی آن که به
رنگ قهوه ای یا سیاه می باشد، مصرف دارویی دارد.
ریشه شیرین بیان به خاطر خواص دارویی برای درمان بیماری های معده و روده به شهرت رسیده و فواید فراوانی
نیز برای پوست صورت و موهای سر دارد. همچنین دمنوش شیرین بیان به لاغری و کاهش وزن، کاهش دردهای قاعدگی
زنان و درمان ناباروری مردان کمک به سزایی می کند.در این بخش از مقالات احمدی شیرین بیان به
خواص ریشه محک می پردازیم.
با ما همراشید.
خواص شیرین بیان
حفاظت از کبد
مطالعات انجام شده نتایج امیدبخشی را درمورد خواص شیرین بیان در حفاظت از کبد نشان داده است. شیرین بیان حاوی
«گلیسیریزین» است که با کاهش میزان سمّیت در درمان بیماری های کبد مؤثر است و به تثبیت وضعیت عملکردی طبیعی کبد
کمک می‌کند. مطالعه‌ی تحقیقاتی دیگری شواهدی را ارائه داده است که نشان می‌دهد «فلاونوئیدِ ازوئگوئتیدین» موجود در شیرین بیان
از خواص آنتی اکسیدانی و مهارکنندگی برخوردار است که به حفاظت از سلول‌های کبدی دربرابر چربی بالا، صدمات ناشی از رژیم غذایی
و آسیب ایجاد شده توسط استرس «اکسیداتیو» کمک می‌کند.
درمان آفت یا زخم‌های دهانی
زخم‌های آفتی مکرر و دردناک که به زخم‌های دهانی معروف‌اند، نیز با شیرین بیان بهبود می‌یابد. زخم‌های دهانی یا آفت‌ها زخم‌های
غیرمسری کوچکی هستند که در بافت داخل دهان و روی لثه‌ها ایجاد می‌شوند. مطالعات نشان داده است که درمان آفت با عصاره‌ی
شیرین بیان منجر به بهبود قابل توجهی در درد و التهاب در افراد شده است. مواد مفید موجود در شیرین بیان به تسریع بهبود این
زخم‌ها کمک می‌کند و در تحریک مکانیسم دفاعی بدن مؤثر هستند.
درمان اختلالات معده
از ریشه‌ی شیرین بیان برای تسکین مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. عصاره‌ی ریشه‌ی شیرین بیان در موارد مسمومیت غذایی
زخم معده و سوزش سردل می‌تواند بهبود پوشش داخلی معده را تسریع کند و موجب برقراری دوباره‌ی تعادل شود.
این ویژگی به‌دلیل خواص ضدالتهابی و تقویت سیستم ایمنی بدن موجود در «اسید گلیسیریزیک» است.
مطالعه‌ای نشان داده است که «اسید گلیسیریزیک» می‌تواند باکتری سمّی «هلیکوباکترپیلوری» (H. pylori) را مهار کند و مانع از رشد
آن در روده شود. پژوهش‌هایی نیز انجام شده که نشان می‌دهد نشانه‌های بیماری افرادی که دچار بیماری زخم معده یا زخم
پپتیک (peptic ulcer)، سوزش سردل یا التهاب معده هستند با مصرف DGL بهبود می‌یابد. DGL شکل سالم‌تر شیرین بیان است
که درصورت لزوم می‌توان آن را به‌صورت بلندمدت مصرف کرد.
کاهش استرس
استرس طولانی‌مدت و تولید همیشگی آدرنالین و کورتیزول درطول زمان، غدد فوق کلیوی را خسته می‌کند. شیرین بیان می‌تواند
به غدد فوق‌کلیوی کمی استراحت بدهد. عصاره‌ی ریشه‌ی شیرین بیان غدد فوق کلیوی را تحریک می‌کند و موجب می‌شود که
میزان هورمون کورتیزول در بدن در سطح سالمی قرار داشته باشد.
پیشگیری از سرطان
شیرین بیان دارای اثرات پیشگیری شیمیایی است و در درمان انواع مختلف سرطان مؤثر است. در بعضی از روش‌های درمان چینی
نیز از شیرین بیان در درمان سرطان استفاده می‌شود. مطالعات اثرات ضدتکثیری ریشه‌ی شیرین بیان را در کاهش رشد سلول‌های
سرطان سینه در انسان نشان داده است. شیرین بیان دارای «فلاونوئید»هایی مانند «ازوئگوئتیدین» (isoliquiritigenin) است که به
جلوگیری از سرطانی‌شدن روده‌ی بزرگ کمک می‌کند و خزان یاخته‌ای یا «آپوپتوز» (apoptosis، مرگ برنامه‌ریزی‌شده‌ی سلول‌هاست)
را تحریک می‌کند. درپژوهش‌ها شواهدی ارائه شده که نشان‌دهنده‌ی فعالیت ضدتوموری عصاره‌ی شیرین بیان است و نشان می‌دهد
که عصاره‌ی شیرین بیان در کاهش سمّیت ایجادشده توسط داروهای شیمی‌درمانی و مهار تولید سلول‌های سرطانی مؤثر است.
ولی بیماران سرطانی که «سیس‌پلاتین» درمانی (cisplatin therapy) می‌شوند، باید از عصاره‌ی شیرین بیان پرهیز کنند.
عصاره‌ی شیرین بیان در درمان «پروستاتیت» (prostatitis، التهاب در غده‌ی پروستات) مزمن و سرطان
پروستات نیز مفید است.
درمان رماتیسم مفاصل
عصاره‌ی شیرین بیان دارای خواص مفید برای درمان التهاب است و اثرگذاری آن در درمان رماتیسم مفاصل ثابت شده است.
پژوهش‌ها نشان داده است که شیرین بیان می‌تواند در کاهش سطح «سیتوکین‌ها» (cytokin، که موجب التهاب می‌شوند)
و رهایی از درد و تورم مفید باشد.
برطرف‌کردن علائم یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی
ریشه‌ی شیرین بیان در درمان نشانه‌های یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی مؤثر است. شیرین بیان سرشار از «ایزوفلاون»هاست
که به حفظ تعادل استروژن و پروژسترون در بدن کمک می‌کنند. مطالعات نتایج مثبتی را درمورد اثربخشی شیرین بیان در کاهش گرگرفتگی های
شبانه و بهبود سلامت جسمی و روانی زنان یائسه نشان داده است. شیرین بیان حاوی «فیتواستروژن» است و به افزایش سطح هورمون
پروژسترون در بدن کمک می‌کند و در تسکین گرفتگی‌ها و ناراحتی‌های معمول درطول دوران قاعدگی مؤثر است. شیرین بیان
با جلوگیری از اثرات هورمونی «آلدوسترون» (aldosterone)، در برطرف‌کردن مشکل تجمع مایعات در بدن نیز مؤثر است.
انواع گونه های شیرین بیان
اسپانیایی : میوه آن صاف و بدون کرک است و قطر ریشه ی آن به 6 تا 18 میلی متر می رسد.
روسی : برگ های آن چسبناک است، ریشه های زیادی به قطر 5 سانتیمتر دارد که قهوه ای رنگ هستند
و شیرینی ملایمی دارند.
ترکی : ضخامت ریشه این گونه از شیرین بیان، حدود 8 سانتیمتر است.
ایرانی : ریشه های ضخیم تری نسبت به گونه های دیگر دارد.
چند نکته شیرین بیان
- 12 آوریل به عنوان روز ملی شیرین بیان انتخاب شده است
- ناپلئون بناپارت در طول جنگ هایش از شیرین بیان برای آرامش و درمان استرس و اضطراب
خود استفاده می کرد - اسکندر کبیر و ژولیوس سزار، به دلیل مزایای شیرین بیان برای بدن، از آن استفاده می کردند