شیرین بیان برای یبوست
شیرین‌بیان (نام علمی: Glycyrrhiza glabra) گیاهی خودرو از تیرهٔ سبزی‌آساها، بومی جنوب اروپا، شمال آفریقا و نواحی معتدل آسیا ست. برگ‌های آن مرکب است و از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافهٔ یک برگچهٔ انتهایی تشکیل یافته‌است که به سبب ترشح شیره، چسبنده‌اند. گل‌هایش مایل به آبی و میوه‌اش شامل ۵ تا ۶ دانهٔ مایل به قهوه‌ای است. ریشه و ساقهٔ زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد. ریشه‌ها و پاجوش‌های این گیاه دارای پوستی قهوه‌ای‌رنگ یا سیاه و مغز زردرنگ است.
نام دیگر شیرین‌بیان در فارسی، مَهْک است. گویش اصفهان و طب سنتی قدیم به مجو (mej-jo) نیز شهرت دارد. در متون کهن کشاورزی به شیرین‌بیان، سوس گفته می‌شود و ریشهٔ آن را اصل سوس گویند. کتابی دیگربه نام معرفت فلاحت می‌خوانیم که: «و اگر اصل سوس را در آب بجوشند و تخم خربزه در آن آغشته کنند و بعد از آن زراعت کنند از کرم محفوظ ماند».
در اکثر نقاط ایران نظیر لارستان، آذربایجان، بختیاری و شهرستان اقلید به فراوانی می‌روید.
در این بخش از مقالات احمدی شیرین بیان به شیرین بیان برای یبوست می پردازیم. با ما همراشید.
خواص شیرین بیان و یبوست
چای ریشه شیرین بیان یک تونیک رایج برای مشکلات گوارشی است.
ریشه شیرین بیان اثر ضد التهابی داشته و به هضم کمک می‌کند.
بعد از هر وعده غذایی نوشیدن یک فنجان چای ریشه شیرین بیان می‌تواند
به تسکین سیستم گوارش و تحریک حرکات روده منجر شود.
خواص شیرین بیان برای روده
همان‌طور که در بالا هم گفتیم، برخی از دانشمندان معتقدند که اثرات آنتی‌اکسیدانی شیرین‌بیان ممکن است به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها کمک کند. سرطان روده بزرگ یکی از این سرطان‌هاست. مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شد، نشان داد که شاید ریشه شیرین‌بیان در پیشگیری از تومورهای مرتبط با کولیت موثر باشد؛ بنابراین چه‌بسا بتوان از خواص شیرین بیان برای روده هم بهره‌مند شد.
خواص شیرین بیان برای معده
عصاره ریشه شیرین‌بیان اغلب برای تسکین علائم سوءهاضمه مانند رفلاکس اسید معده، ناراحتی معده و سوزش سر دل استفاده می‌شود. در یک مطالعه ۳۰روزه روی ۵۰ بزرگسال که به سوءهاضمه مبتلا بودند، بهبود قابل‌توجهی در این زمینه گزارش شد. اگرچه به مطالعات انسانی بزرگتری برای تایید خواص شیرین بیان برای معده احتیاج است؛ اما این نتایج امیدوارکننده هستند. عصاره ریشه شیرین‌بیان همچنین ممکن است به درمان زخم معده کمک کند.
ترکیبات شیمیایی
عصاره شیرین بیان حاوی ترکیبات مختلفی بوده که مهمترین آن گلیسیرریزین می‌باشد. در اثر هیدرولیز به اسیدگلیسیریتینک و دو مولکول گلوگورونیک اسید و آب تبدیل و شیرینی خود را از دست می‌دهد. همچنین فلاونوئیدها و ایزوفلاونوئیدها، تری پنوئیدها، استرودل‌ها، روغن‌های فرار و مقداری نشاسته، قند شامل گلوکز و ساکاروز، لیگنین، اسیدهای آمینه، آمین‌ها و موم‌ها نیز در آن موجود می‌باشد.
تاریخچه
بابلیان در حدود ۴۰۰۰ سال پیش شیرین بیان را به عنوان تقویت‌کننده بدن می‌شناخته‌اند. همچنین مصریان عهد باستان از ریشه آن عصاره تهیه می‌کرده‌اند؛ چنان‌که در سال ۱۹۲۳ میلادی از مقبره توتانخامون ریشهٔ این گیاه یافت شد. پزشکان مصر قدیم عصاره شیرین بیان را جهت کاستن از تلخی داروهای تلخ‌مزه و درمان بیماری‌های کبد و دستگاه گوارش به کار می‌برده‌اند.
کشت و برداشت شیرین‌بیان
شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودروست و کمتر مورد کشت و کار قرار می‌گیرد. این گیاه نورپسند است و در مدت رویش به هوای گرم و رطوبت متوسط نیاز دارد؛ بنا بر این شرایط مطلوب برای رشد این گیاه، خاکهای حاصلخیز در زمین‌های کم ارتفاع (از سطح دریا)است که به خوبی زهکشی شده باشد (در مناطقی که سطح آب زمین بالاست). همچنین باید از آفتاب کافی برخوردار باشد.
روش تکثیر این گیاه تقسیم زمین‌ساقه و ریشهٔ آن است. در فصل پاییز (آبان‌ماه) ریزوم گیاهان سه تا چهارساله را پس از خروج از خاک به قطعات ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتری تقسیم می‌کنند. سپس این قطعات را در ردیف‌هایی با فاصلهٔ ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر می‌کارند. فاصلهٔ مناسب پاجوش‌ها از هم ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است. پس از کاشت باید آبیاری انجام گیرد. با کاشت بذر نیز می‌توان به تکثیر این گیاه پرداخت. برداشت ریشه‌های این گیاه در فصل پاییز سال سوم یا چهارم صورت می‌گیرد. این عمل در سطوح کم‌وسعت با استفاده از بیل و در سطوح وسیع با ماشین‌های مخصوص انجام می‌گیرد.
سایر مزایای بالقوه شیرین‌بیان
- کمک به دیابت
- کاهش علائم یائسگی
- کاهش وزن
- کمک به درمان هپاتیت C
- درمان گلودرد
آیا از خواص روغن شیرین بیان چیزی می‌دانید؟
برای بهره‌بردن از خواص روغن شیرین بیان، دستورهای متفاوتی وجود دارد. در بعضی از دستورها آن را می‌خورند و در بعضی از دستورها آن را به‌صورت موضعی استعمال می‌کنند؛ بنابراین بهتر است خودسرانه آن را مصرف نکنید. از خواص روغن شیرین بیان که به آن نسبت می‌دهند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفع لکه‌های پوستی ناشی از جوش و زخم
- درمان تیرگی دور چشم
- درمان افتادگی پوست
- کنترل چربی پوست
- درمان بوی بد زیر بغل و پا
- از‌بین‌بردن التهاب دهان
- تسکین‌دهنده تنگی نفس
- کمک به هضم غذا
- آرامش‌بخش
خواص روغن شیرین بیان فقط به این موارد محدود نمی‌شود و گفته‌های بیشتری در این زمینه وجود دارد. ممکن است بسیاری از خواصی که به شیرین‌بیان، چه به‌صورت عرق، روغن یا هر شکل دیگری از این گیاه نسبت داده می‌شود، صددرصد توسط دانشمندان تایید نشود؛ اما می‌توان به بسیاری از این خواص امیدوار بود.